ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ “Η Μέθεξις του Χορό-χρόνου”
Πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή, 21 Απριλίου, τα εγκαίνια της έκθεσης «Η Μέθεξις του Χοροχρόνου», του συντοπίτη μας Παναγιώτη Τσιγκούλη.
Η έκθεση αποτυπώνει και πραγματεύεται την ελκτική δύναμη που ασκεί η μουσική και ο χορός στον άνθρωπο. Τη μέθεξη στην οποία συμμετέχει ο χορευτής, έχοντας πολύτιμη συντροφιά τους μουσικούς της ζυγιάς ή της κομπανίας, με κύρια αναφορά στα παραδοσιακά δρώμενα τη περιοχής της Κόνιτσας και είναι αφιερωμένη στη μνήμη τριών κλαριτζήδων της πάνω Κόνιτσας, του Νικόλα Αλεξίου, του Βαγγέλη Μπέτζιου και του Μιχάλη Πανουσάκου.
“Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας το βαθύτερο υπόστρωμα, η ανεξάντλητη δεξαμενή, από την οποία αντλούν ιδέες και έμπνευση παλιότεροι και σύγχρονοι καλλιτέχνες δημιουργοί που είναι το δημοτικό μας τραγούδι “το καθαρότερο αντιφέγγισμα της ελληνικής ψυχής”, όπως το χαρακτήρισε ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλία Βασίλης Αναγνωστόπουλος.
Είναι η πολιτιστική δημιουργία του λαού με άξονες τη γλώσσα, τη μουσική και το χορό που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορική ύπαρξη και πορεία του λαού, ο οποίος μέσα από τα τραγούδια του φανερώνει όλη την ψυχολογία του, τραγουδώντας τις ηρωικές μορφές και τα κατορθώματά τους, τον πόνο του αποχωρισμού και την ξενιτιά, τον έρωτα και την αγάπη, τις χαρές και λύπες της κοινωνικής ζωής και τέλος το θάνατο με τα θρηνητικά μοιρολόγια.
Όταν αυτή η ελληνική ψυχή και ειδικά του αγροκτηνοτροφικού κόσμου αλλά όχι μόνο, αρχίζει να εκφράζεται και να εξωτερικεύει τα μύχια συναισθήματά της οδηγείται στη μέθεξη, ατομική και συλλογική. Τότε έρχεται και η φωτογραφική και διεισδυτική ματιά του καλλιτέχνη δημιουργού (καλή ώρα όπως του Παναγιώτη) να μας αποτυπώσει τη στιγμή για να μείνει αναλλοίωτη στον πανδαμάτορα χρόνο και να μας συγκινεί όλους διαχρονικά, προκαλώντας μας μια βαθιά νοσταλγία.” σημείωσε στο χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Κόνιτσας.
Ο πρώην σχολικός σύμβουλος και καθηγητής φωτογραφίας Πολυδεύκης Ασωνίτης ανέφερε “Ο Παναγιώτης δούλεψε πάνω σε ένα εκρηκτικό αλλά και συνάμα πειθαρχημένο θέμα που είναι τα πανηγύρια στην Ήπειρο. Τον γνωρίζει πολύ καλά αυτόν τον χρόνο όπως όλοι σας. Στις φωτογραφίες του Παναγιώτη φαίνεται, αναμφίβολα, ότι ο χώρος αυτός μαγνητίζει τους ανθρώπους και φέρνει τον ένα κοντά στον άλλο. Τα μουσικά όργανα πάλλονται και κατευθύνονται πολύ κοντά στους χορευτές. Ο Παναγιώτης τονίζει τις δυναμικές γραμμές που σχηματίζουν τα μουσικά όργανα. Σχηματίζονται τρίγωνα και διαγώνιες γραμμές που προσδίδουν μια δυναμική στην όλη εικόνα. Εκεί που οι μουσικοί εφορμούν με ευθείες γραμμές οι χορευτές λυγίζουν και σχηματίζουν, αντίθετα, καμπύλες γραμμές. Δημιουργείται έτσι αυτό που στην τέχνη λέμε “αντίστιξη”. Η αντίστιξη αυτή ή αλλιώς η αντιπαράθεση, προσδίδει από τη μία αρμονία και από την άλλη ατμοσφαιρικές εκτινάξεις και μορφολογικές εκρήξεις. Το εκρηκτικό αυτό κλίμα αποκτά ακόμα μεγαλύτερη ορμή μέσα από τις ανθρώπινες εκφράσεις. Τα χέρια εκτινάζονται, τα στόματα ανοίγουν και βγάζουν κραυγές, τα κορμιά γέρνουν προς τα πίσω αλλά δεν πέφτουν. Τα συγκρατούν από τα χέρια οι φίλοι και οι συγχωριανοί. Ένα κλίμα αδερφοσύνης υποστηρίζεται και από την επιλογή του Παναγιώτη να φωτογραφίζει σε απόσταση αναπνοής από το θέμα, έτσι συλλαμβάνει και αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο την ατμόσφαιρα του πανηγυριού. Η μέθεξη ή η ψυχική συμμετοχή είναι φανερή στις φωτογραφίες του. Οι χορευτές βρίσκονται “σαν σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας”, όπως αναφέρει ο ίδιος”.
Ο πολιτισμολόγος, δημοσιογράφος και διευθυντής της ΕΡΤ Ιωαννίνων Παναγιώτης Τζόκας τόνισε “Ο Παναγιώτης Τσιγκούλης καταγράφει στον φυσικό κοινωνικό χώρο ένα ξεχωριστό τμήμα της εθιμικής κοινοτικής συμπεριφοράς. «Γράφει» τους ανθρώπους που εμπλέκονται στα μουσικοχορευτικά δρώμενα της Κόνιτσας, μιας περιοχής που αποτελεί μουσικοχορευτική όαση της Ηπείρου που επιβιώνουν τα «παλιοκαιρίτικα γλέντια». Εκεί, που το κλαρίνο συμπυκνώνει στον ήχο του τις αναμνήσεις, και το τοπικό πολιτισμικό σύστημα που είναι ένα μοναδικό ψηφιδωτό. «Γράφει» τον γλεντιστή που βάζει το αφτί του στο χωνί του κλαρίνου που παίζει για εκείνον και καταγράφει την έκσταση του γλεντιού και την ψυχοσωματική, μεθυστική επενέργειά του…”
Τέλος, ο ίδιος ο καλλιτέχνης Παναγιώτης Τσιγκούλης σημείωσε “Η έκθεση φωτογραφίας ήρθε ως υποσυνείδητη σκέψη, ως κάποιο φωτογραφικό όραμα από το μέλλον, με την εμφάνισή μου στα πρώτα μουσικά δρώμενα της περιοχής της Κόνιτσας. Μαθητής ακόμη, όταν με τον συνέταιρο του πατέρα μου, αείμνηστο Γιάννη Καπάιο, θα συμμετείχα ως εκπαιδευόμενος φωτογράφος σε παραδοσιακούς γάμους, σε εκδηλώσεις που, προεξάρχοντα ρόλο θα είχε η παραδοσιακή, γνήσια Κονιτσιώτικη μουσική.
Στα χωριά της Κόνιτσας, κυρίως στα Μαστοροχώρια, κατά τα προηγούμενα χρόνια, οι μουσικοί θα σήκωναν στις πλάτες τους ολόκληρη την ιεροτελεστία της ημέρας του γάμου. Θα ξεκινούσαν να παίζουν από το πρωί, χωρίς ηλεκτρικά ηχητικά μέσα κι αφού γύριζαν όλο το χωριό για τα απαραίτητα εθιμοτυπικά, θα τελείωναν το "παίξιμο" το επόμενο ξημέρωμα.
Με τη διαχρονική μου φωτογραφική καταγραφή των μουσικών δρώμενων και με την παρούσα έκθεση επιθυμώ να υμνήσω τους ανθρώπους της παράδοσης, τους δεξιοτέχνες της μουσικής αλλά και τους χορευτές.
Στην έκθεση απαντώνται σπουδαίοι μουσικοί με τις ζυγιές τους όπως, ενδεικτικά αναφέρω για να μην παρεξηγηθώ αν παραλείψω κάποιους, ο κ. Νίκος Φιλιππίδης, οι Χαλκιάδες από τη Βούρμπιανη, ο Γιώργος Κοτσίνης, ο Νάσος Χριστόπουλος, ο Γιάννης Χαλδούπης, ο Λευτέρης Σαρέας, ο Σπύρος Δερδέκης κ.ά. Πολλοί είναι και οι γνωστοί καλοί χορευτές της περιοχής, όπως ο Ανδρέας Κιτσάτης, Ο Σπύρος Κατσιώτας κ.ά. πολλοί.
Η τέχνη της φωτογραφίας, έχει τη μοναδική δυνατότητα να απολιθώνει τον χρόνο, τη στιγμή που κυλά και τρέχει αδυσώπητα. Ποθώ με την καταγραφή μου να μνημονεύσω τις μορφές ανθρώπων που δεν βρίσκονται πλέον ανάμεσά μας. Χορευτές και μουσικοί που, ποιος ξέρει, συναντιούνται πια στον παράδεισο ή στο άπειρο. Ωραίοι, γνήσιοι, μερακλήδες χορευτές που στιγμάτισαν τη ματιά μου. Οι αείμνηστοι: Ο Πέτρορετζούλης, ο Παύλος Βόσιος, ο Ευγένης Χούσος, ο Βασίλης Δημητρίου, ο Γιώργος Εξάρχου, ο Βασίλης Παπανώτης αλλά και άνθρωποι που συμμετείχαν στα γλέντια χωρίς να χορεύουν ιδιαίτερα πολύ, όπως ο ποιητής Αποστόλης Ζώτος, ο Γιώργος Φατές κ.ά.”
Η έκθεση θα παραμείνει στο χώρο της Βιβλιοθήκης μέχρι τις 30 Ιουνίου 2023 και θα είναι ανοιχτή για το κοινό Δευτέρα- Παρασκευή 9.00π.μ.-3.00 μ.μ., Τετάρτη και 5.00 μ.μ.-8.00 μ.μ.
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλούν στο 2655022298 κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες.